NIEUWS 10 december 2020 Nieuws van SKAO
VNG neemt stokje over om certificaat CO2-Prestatieladder te behalen
Nadat het duizendste certificaat op de CO2-Prestatieladder door Hoogheemraadschap van Delfland in september is behaald, draagt de organisatie het stokje nu over aan de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG). VNG begeleidt gemeenten al een tijdje bij het behalen van een certificaat, maar gaat hiermee nu zelf aan de slag. We spreken Marloes Borsboom-Turabaz, zelf gedreven door duurzaamheid en werkzaam als projectleider CO2-reductie, over de beweegredenen van VNG om zich te gaan certificeren. Marloes: ‘Ik ben heel blij dat we hieraan gaan beginnen.’
Waarom gaat VNG aan de slag met de Ladder?
Marloes: ‘Allereerst om onze eigen CO2 footprint in kaart te brengen. We willen zicht hebben op waar we staan in termen van CO2-uitstoot. Pas dan kunnen we bepalen welke acties we het beste kunnen nemen om onze CO2 uitstoot te reduceren.’
Daarnaast wijst Marloes op de voorbeeldrol van de VNG, die namelijk al langer bezig is om gemeenten te begeleiden in certificeringsproces van de CO2-Prestatieladder: ‘Als branchevereniging vragen we onze leden om mee te doen. We vragen veel van gemeenten en van hun inwoners en achterban. Dan denk ik dat het ontzettend belangrijk is om het goede voorbeeld te geven en zelf ook het certificaat te behalen.’
Vervolgens benadrukt Marloes nog hoe belangrijk ze het vindt dat duurzaamheid in de hele organisatie terecht komt, en niet alleen bij haar en haar collega’s met duurzaamheid in de portefeuille. ‘De Ladder is een heel mooie methodiek om overzicht te krijgen. Je begint met het in kaart brengen van de eigen bedrijfsvoering, en dat is juist zo belangrijk.’ Want naast het nemen van maatregelen, betekent het implementeren van de CO2-Prestatieladder ook dat een managementsysteem wordt geïntegreerd. Verschillende lagen van de organisatie worden structureel betrokken bij de duurzaamheidsslag, met brede betrokkenheid als gevolg.
Foto: Marloes Borsboom-Turabaz
Waarom vindt VNG het belangrijk dat gemeenten met de Ladder gaan werken?
Marloes: ‘Het is ontzettend belangrijk dat gemeenten met de Ladder aan de slag gaan, omdat we met zijn allen de uitwerking van het Klimaatakkoord verder vorm willen geven. Overheden hebben die 49% reductie in 2030 gezamenlijk afgesproken. En om daar te komen, hebben zij eerst inzicht nodig. Zij moeten zich afvragen ‘waar staan we nu? Hoeveel stoten we nu uit?’ De Ladder is een ontzettend praktische tool om dit inzicht te krijgen.’ Marloes geeft aan dat duurzaamheid al wel vaak onderdeel is van een organisatie, maar dat dit lang niet altijd in concrete cijfers is uitgedrukt. ‘Pas als de CO2-footprint helder op het netvlies staat, kan een gemeente duidelijk richting geven aan waar ze naartoe gaat, en vooral: hoe ze dat gaat doen.’
Gemeenten die al aan de slag zijn gegaan met de CO2-Prestatieladder noemen volgens Marloes ook steevast het verkregen inzicht in de eigen CO2-uitstoot als belangrijke meerwaarde van de certificering. Bestuurders en ambtenaren kunnen hiermee beter intern en extern uitleggen welke acties ze willen nemen en wat het oplevert. ‘Zo ontstaat draagvlak, en dat heb je altijd nodig.’ Als voorbeeld van een gemeente die dit draagvlak binnen de organisatie heeft weten te creëren, noemt Marloes de gemeente Bronckhorst. ‘Zij zeggen ‘wij zijn er juist goed in geslaagd om de verduurzaming binnen het ambtelijk apparaat door te voeren.’ In plaats van dat één persoon verantwoordelijk is, wordt iedereen met de implementatie van de Ladder verantwoordelijk voor duurzaamheid.’ Dat niet alleen interne steun nodig is, maar dat het ook van essentieel belang is om bewoners mee te nemen in de plannen van de gemeente, weet Marloes ook uit eigen ervaring als wethouder. ‘Als gemeente ben je een kleine speler in het hele verduurzamingsveld en je weet dat je iedereen heel hard nodig hebt om de benodigde CO2-reductie te behalen. Je moet het echt met elkaar doen. En hoe beter je het uit kunt leggen, hoe meer draagvlak je krijgt in je stad.’
Hoe helpt VNG gemeenten die zich willen inzetten voor forse CO2-reductie?
Marloes: ‘de VNG heeft een programma, ‘CO2-reductie door gemeenten’, waar gemeenten bij aan kunnen sluiten door contact met ons op te nemen. In verschillende fases van het proces bieden we begeleiding. Gemeenten beginnen vaak duurzaamheidbreed met abstracte coalitieakkoorden. Soms zijn al keuzes gemaakt, maar heel vaak ook niet. Deze gemeenten helpen we om de zaken concreter te maken. Wat past bij de gemeente, wat niet. Hierna richten we de pijlen op de CO2-Prestatieladder, zodat gemeenten het genoemde inzicht in de eigen CO2-uitstoot krijgen en duidelijke stappen kunnen ondernemen richting de beoogde CO2-reductie. En vanuit daar gaat het verder naar kennisdeling en regionale samenwerking. Ik vind het ontzettend belangrijk dat regionale bestuurders met andere bestuurders kunnen samenwerken. Leren, ervaringen uitwisselen, maar ook bestuurlijk samen optrekken om zaken vanuit een andere invalshoek te bekijken. Een provinciaal bestuurder of een bestuurder van UvW (Unie van Waterschappen, red.) wordt bijvoorbeeld veel minder politiek gedreven dan een gemeentelijk bestuurder, omdat inwoners en organisaties toch een stuk verder weg staan. Een gemeente kan zich daar ook aan optrekken. Denk aan aanbestedingen in de grond-, weg- en waterbouw. In die tak kan 40% CO2-reductie worden behaald, maar dat is niet een onderwerp waar inwoners van wakkerliggen. Een gemeente zal daar mogelijk niet als eerste aandacht aan besteden, terwijl daar dus de meeste winst te behalen valt en je als gemeente ook de grootste opdrachtgever bent. Volgens mij is het heel belangrijk om zulke kennis dan te delen met de gemeentebestuurder.’
Gemeenten die willen meedoen aan het programma ‘CO2-reductie door gemeenten’ kunnen contact opnemen met VNG.
Bekijk hier de video waarin Hoogheemraadschap van Delfland het stokje overdraagt aan VNG.