NIEUWS 20 september 2018 Nieuws van SKAO
Een volledig elektrische betonmixer als breekijzer
Wierda Hybrid Technologies heeft ’s werelds eerste volledig elektrische betonmixer ontwikkeld. Op de voertuigenbeurs IAA Hannover presenteert het Friese bedrijf een operationeel prototype.
Elektrisch aangedreven voertuigen genieten al jaren grote belangstelling. Stille mobiliteit zonder lokale uitstoot en met lage onderhoudsbehoefte blijkt een belofte die tot de verbeelding spreekt. Zeker waar het vrachtverkeer betreft: dieseltrucks mogen de afgelopen jaren dan zuiniger en stiller zijn geworden, een volledig elektrische vrachtwagen zou een grote sprong voorwaarts betekenen. “In de stadsdistributie is dat inmiddels haalbaar,” zegt René Wierda, directeur-eigenaar van Wierda Hybrid Technologies uit Joure. “Voor de zwaarste categorie, de bouwvoertuigen, is elektrisch rijden nog een grote uitdaging.” Maar niet omdat het niet kan, voegt hij eraan toe. “De techniek is er klaar voor. Er zijn andere factoren die elektrificatie in de weg staan.”
Samenspel
Wierda kan het weten. Met Wierda Bedrijfswagens is hij MAN-dealer in Friesland; Wierda Voertuig Techniek past MAN-trucks aan, en Wierda Hybrid Technologies legt zich toe op het ontwikkelen van hybride voertuigaandrijvingen. Ruim zes jaar geleden is Wierda gestart met de ontwikkeling van de hybride betonmixer. “Wij hebben van oudsher een goede relatie met betonleveranciers”, zegt Wierda. “Vanuit onze voertuig- en branchekennis zijn we destijds begonnen met het ontwikkelen van de Electric PTO. Door het samenspel van de elektromotor, het accupakket, het voertuig en zijn opbouw voorzien wij autolaadkranen en betonmixers van een elektrische aandrijving. Zo ontstond de hybride betonmixer.”
Stil en schoon
“De hybride betonmixer heeft belangrijke voordelen ten opzichte van de ouderwetse betonmixer”, zegt Jan Johan Kamstra, commercieel manager bij Wierda Hybrid Technologies. “De hybride aandrijving zorgt voor 25 tot 35 procent brandstofbesparing. Bij het laden en vooral het lossen van beton kan er stil en schoon gewerkt worden. Chauffeurs hoeven niet langer in hun dieselwalm te werken en niet meer te schreeuwen om boven het geluid van de dieselmotor uit te komen. Ze kunnen nu zelfs fietsers horen aankomen.” Het concept bleek een succes: inmiddels rijden er een groot aantal betonmixers met een hybride opbouw rond in Nederland.
Praktijk
Maar de ambitie van Wierda Hybrid Technologies reikt verder. Want juist een betonmixer leent zich uitstekend voor volledige elektrificatie. Kamstra: “Een betonmixer rijdt relatief weinig kilometers. Bij het laden van beton kunnen ook de accu’s worden opgeladen. Zo kan het voertuig vrijwel normaal worden ingezet, met alle voordelen van elektrische mobiliteit.” Althans, dat is de theorie. Maar met theorie alleen verandert er niets, en dus besloot Wierda door te pakken en het ook in de praktijk te laten zien. Eind 2018 moet het volledig functionele prototype rijden.
Wendbaar
“Het wordt een kleinere mixer van 10 kubieke meter op een vierasser-chassis”, zegt Kamstra. Wat betreft het chassis maakt Wierda scherpe keuzes. “Het voertuig moet geschikt zijn voor stadsvervoer. Daar is immers de grootste behoefte aan uitstootvrij verkeer. Het voertuig krijgt één aangedreven as en drie gestuurde assen en kan daardoor behoorlijk scherp sturen. Ook gaat weinig energie verloren in de aandrijving. Ook is de naafreductie achterwege gelaten.” De gewichtsbesparingen compenseren het extra gewicht van het accupakket. “Dit is het chassis van de toekomst: wendbaar, lichtgewicht én energiezuinig”, zegt Kamstra.
Uitdagende factoren
“In 2030 zijn elektrische betonmixers misschien wel de standaard”, zegt Wierda. “Onze elektrische betonmixer zal de eerste zijn die bewijst wat er kan. Maar het is onwaarschijnlijk dat we de komende jaren dit voertuig veel zullen verkopen. De afstand tot de markt is nu nog te groot.” En daar komen dus een aantal uitdagende factoren om de hoek kijken die elektrificatie tot nu toe echt in de weg staan. Kamstra noemt er vier. De eerste: acceptatie. “Wij zijn gewend anders met geld om te gaan: bovenop de aanschaf van een betonmixer komt een jaarlijks een x bedrag voor brandstof en onderhoud. Een elektrische betonmixer is in aanschaf duurder maar we verwachten dat de jaarlijkse kosten lager zullen zijn. Deze acceptatie moet in de gehele keten nog komen.”
Wetendheid
Tweede uitdagende factor is wetendheid bij alle betrokken partijen: klanten, overheid, opdrachtgevers, leveranciers en werkplaatsen. Hoe zorgen wij ervoor dat iedereen net zoveel af weet van elektrische voertuigen als van conventionele voertuigen? “Voor ons geldt dat het opdoen van technische kennis een belangrijke reden is waarom wij dit prototype ontwikkelen. Deze kennis delen wij trouwens graag.”
Techniek en Inzet
Derde belemmerende factor is het feit dat de techniek weliswaar bestaat, maar dat componenten niet in grote oplage voorhanden zijn. Kamstra: “Voor een aantal stuks zijn er voldoende onderdelen maar voor grote aantallen zijn er simpelweg nog niet voldoende componenten voorhanden. En de vierde factor is dat de inzet anders wordt. “Opdrachtgevers moeten bijvoorbeeld rekening gaan houden dat het voertuig overdag moet (snel)bijladen. Hoe doe je dat? Waar? Met wat voor faciliteiten? Moeten er misschien meerdere voertuigen worden aangeschaft om elkaar af te lossen?”
Verbinden
Vier factoren dus die onderling sterk samenhangen en waar allerlei stakeholders in mee moeten gaan, om samen de weg te bewandelen naar de omzetting van de belofte van elektrisch vervoer naar de realiteit. Daar zit hem dan ook de voornaamste drijfveer voor dit project, legt Kamstra uit. “Het prototype is in eerste instantie bedoeld om zelf te leren en onze kennis te delen. We willen laten zien wat er kan, en samen met klanten en toeleveranciers verder kijken hoe we deze investering tot een succes kunnen maken. Mijn rol is om podia te creëren en mensen en bedrijven te verbinden.” En dat gaat Wierda Hybrid Technologies doen op de grootste bedrijfswagenbeurs van Europa, de IAA Hannover. Of de betonmixer dan ook echt af is, staat nog open: de ombouw van het chassis zou langer kunnen duren. “We staan nog voor een aantal uitdagingen maar ons doel is om hem dit jaar nog operationeel in te kunnen zetten.” En dan niet alleen als promotievehikel voor Wierda: Wierda is al in gesprek met meerdere klanten. Een tweede, nog te bouwen exemplaar zal gaan rijden bij de grootste betonmixer verhuurder van Nederland, Mixer2Rent. En zo kan iedereen langzaam wennen aan het idee – tot de tijd rijp is voor de grote doorbraak.