NIEUWS 28 juni 2018 Nieuws van SKAO
Een terugblik op de innovatiebijeenkomst ‘Op weg naar een klimaatneutrale infra’
Op donderdag 21 juni organiseerde SKAO de innovatiebijeenkomst ‘Op weg naar een klimaatneutrale infra’ in de Metaal Kathedraal, te Utrecht. Tijdens deze bijeenkomst werden onder andere de resultaten van het onderzoek ‘Op weg naar een klimaatneutrale infrasector in Nederland’ gepresenteerd. Daarnaast konden aanwezigen kennis delen en opdoen tijdens de vijf sessies over de materialen en innovaties, die de weg moeten banen naar een klimaatneutrale infrasector in Nederland. In dit artikel leest u een (foto)verslag van de dag.
De innovatiebijeenkomst werd geopend door dagvoorzitter Remco de Boer, journalist en commentator van onder andere het FD en BNR Nieuwsradio, die de status van de duurzame energietransitie met de aanwezigen deelde. Hij benadrukte het belang van een klimaatneutrale infrasector in Nederland om aan de afspraken van het Parijse Klimaatakkoord te voldoen. Hoewel het onderwerp niet de voorpagina’s van de kranten behaalt, zijn bijeenkomsten als deze belangrijk, stelt De Boer. Dit omdat de innovatiebijeenkomst experts en professionals de kans biedt om samen na te denken over concrete stappen die ze kunnen nemen om de infrasector in Nederland klimaatneutraal te maken. “Hier gebeurt het”, zegt De Boer.
Het programma werd gevolgd door een welkomstwoord van Gijs Termeer, manager en teamleider van de SKAO en Romée de Blois, die vanuit de TU Delft het onderzoek ‘Op weg naar een klimaatneutrale infrasector in Nederland’ presenteerde. Dit onderzoeksrapport is het resultaat van de samenwerking tussen SKAO en TU Delft, in samenwerking met de klankbordgroep en in lijn met Green Deal Duurzaam GWW 2.0 (Grond-, Weg- en Waterbouw). De onderliggende studie is gefinancierd met een MVI-Energie subsidie vanuit het ministerie Economische Zaken en Klimaat (EZK) en Topsector Energie. Het project is gestart in de zomer van 2017 en liep tot voorjaar 2018.
Zo blijkt onder andere uit het onderzoek dat het van essentieel belang is voor een klimaatneutrale infrasector om te focussen op versnelling van duurzame nieuwe technologieën. Deze innovaties op het gebied van materiaal, energie en brandstof moeten rekening houden met de gehele keten.
Na de presentatie van de onderzoeksresultaten gingen Dimitri Kruik, directeur inkoop bij ProRail, Marinus Schimmel, directeur BAM Infra en Henk Nieboer, directeur Ecoshape, in gesprek over wat er nu echt nodig is om de klimaatneutrale infrasector in Nederland op gang te brengen. Volgens Kruik moeten zowel opdrachtgevers als opdrachtnemers vooral beseffen dat duurzame innovaties en technologische ontwikkeling de ruimte nodig hebben binnen projecten. Op die manier kan de transitie naar een klimaatneutrale infrasector worden versneld. Nieboer en Schimmel zijn het daar mee eens. De BAM Infra-directeur voegde eraan toe dat innovaties toegankelijk moeten worden gemaakt. Dat kan door onder andere Open source-technieken, stelt Schimmel. Open source beschrijft de praktijk die in productie en ontwikkeling vrije toegang geeft tot de bronmaterialen van het eindproduct.
De paneldiscussie werd afgesloten met voorbeelden van duurzame innovaties die nu al mogelijk zijn, zoals het 3D-printen van bruggen. Door de efficiëntieslag die deze innovaties teweegbrengen, zien de directeuren kansen voor aanzienlijke CO2-reductie en kostenbesparing bij het verwezenlijken van een klimaatneutrale infrasector. De paneldiscussie werd gevolgd door de sessies, die in twee rondes werden gehouden. Tijdens de innovatiebijeenkomst werden vijf sessies georganiseerd, namelijk: beton, asfalt, brandstoftransitie, dialoog tussen opdrachtgever en opdrachtnemer, en circulariteit en de klimaatneutrale infra. De powerpoint presentaties van alle sessies kunt u hier downloaden. 
De interactieve sessie over beton als een van de essentiële materialen in de infrasector werd georganiseerd door Marit van Lieshout, senior adviseur en onderzoeker bij CE Delft, en Romée de Blois. Tijdens deze sessie spraken de aanwezigen over de nieuwe technologieën die bij kunnen dragen aan de vermindering van CO2-emissies bij betonproductie. Met name in de cementproductiefase zijn er kansen om alternatieve cementmengsels te gebruiken op basis van mineralen. Verder zien de sessiebegeleiders kansen voor demontabel bouwen en technologieën die de levensduur van beton verlengen.
Ondertussen verzorgde Esther Heijink, senior adviseur bij Arcadis, een sessie over circulariteit en de klimaatneutrale infra. Tijdens deze sessie besprak Heijink de mogelijkheden om het gedachtegoed van de circulaire economie in te zetten voor een klimaatneutrale infrasector in Nederland. Bij een circulaire economie wordt de waarde van zoveel mogelijk materialen behouden door de toepassing van onder andere hergebruik, revisies en recycling. Dit moet ervoor zorgen dat er zo min mogelijk nieuwe grondstoffen worden gehaald voor verschillende productieprocessen. Het zo min mogelijk uitputten van schaarse bronnen om aan de nodige grondstoffen te komen, biedt kansen voor CO2-reductie en kostenbesparing.
In dit bijzondere, koepelvormige gebouw organiseerden SKAO-manager en teamleider Gijs Termeer, Charlotte Pars, tendermanager bij ProRail en Huub Groenenberg, KAM-manager bij K_Dekker Bouw en Infra een sessie over de dialoog tussen opdrachtgever en opdrachtnemer. Groenenberg en Pars vertelden over de samenwerking binnen een project en hoe de dialoog tussen opdrachtgever en opdrachtnemer heeft bijgedragen aan CO2-reductie de implementatie van duurzame innovaties binnen het project.
Bij de sessie over brandstoftransitie bespraken Kornelis Blok, directeur bij Ecofys, en Madeleine Schenk, Teamleider KAM bij Martens en Van Oord, over de verschillende scenario’s die de transitie van fossiele naar duurzame brandstoffen mogelijk maken. Blok concludeert dat er een mix van energiedragers nodig zijn om de brandstoftransitie te faciliteren. Verder is samenwerking en dialoog tussen verschillende partijen, zoals opdrachtgevers en opdrachtnemers, cruciaal om de brandstoftransitie voor 2050 waar te maken.
In de plenaire ruimte werd de sessie over asfalt verzorgd door Kommer den Uil, hoofd KAM van BAM Infra, en Rob Hofman, productielijn coördinator wegenbouw bij Rijkswaterstaat. Door gebruik te maken van een hoge mate van recycling, technieken voor levensduurverlenging en lokale asfaltproductie ziet de sector mogelijkheden om de CO2-emissies van asfaltproductie te verlagen. Den Uil en Hofman vertelden over het Programma Asfalt Impuls, dat hier invulling aan geeft en de kansen voor innovaties opzoekt via aanbestedingen.
De innovatiebijeenkomst werd afgesloten met een borrel en terugkoppeling van de verschillende sessies die de aanwezigen in de twee rondes hebben bijgewoond. Dagvoorzitter Remco de Boer vroeg de aanwezigen om hun bevindingen en de kennis die ze hebben opgedaan. Volgens Sible Schöne, directeur van SKAO en het HIER Klimaatbureau, is er nog een lange weg te gaan voor de klimaatneutrale infrasector in Nederland. De directeur is echter hoopvol. Door bijeenkomsten als deze kunnen de professionals en belangrijke spelers in de sector weer met een flinke dosis nieuwe inspiratie aan de slag gaan en een klimaatneutrale infra verwezenlijken.