Terwijl zangeres Linde Schöne de dag een swingende start geeft, druppelen deelnemers de digitale omgeving van het event binnen. Dagvoorzitter Froukje Jansen opent de dag officieel en introduceert de keynote van KNMI-hoofddirecteur Gerard van der Steenhoven. ‘We zien overal ter wereld steeds vaker extreem weer’, vertelt hij. ‘Inmiddels is het duidelijker dan ooit dat de mens hier de oorzaak van is. Dus moeten we ons committeren aan de “Fit for 55”-doelstelling van de Europese Commissie: 55 procent minder uitstoot in 2030 ten opzichte van 1990.’

‘Het is duidelijker dan ooit dat de mens de oorzaak is van klimaatverandering. Daarom moeten we ons committeren aan de “Fit for 55”-doelstelling van de Europese Commissie’ – Gerard van der Steenhoven, KNMI-hoofddirecteur. 

Goede voorbeeld geven

‘Overheden realiseren zich onvoldoende hoe belangrijk onze rol als inkoopmacht en launching customer is’, vervolgt Van Der Steenhoven zijn verhaal. ‘We moeten het goede voorbeeld aan de markt geven. Dat doen wij als KNMI ook. Onze supercomputer – die vier keer per dag de weersvoorspellingen berekent – is onze grootste uitstootbron. Dat gaan we veranderen. Samen met Ierland, IJsland en Denemarken investeren we in een gezamenlijke computer, die op IJsland klimaatneutraal zijn werk gaat doen. Daarnaast hebben we besloten de uitstoot van onze reizen te verlagen, bijvoorbeeld door de trein in plaats van het vliegtuig te pakken. We moeten nú aan de slag.’

‘Overheden realiseren zich onvoldoende hoe belangrijk hun rol als inkoopmacht en launching customer is. We moeten het goede voorbeeld aan de markt geven’ – Gerard van der Steenhoven, KNMI-hoofddirecteur.

Nieuwe dingen durven 

Na de keynote volgt een panelgesprek. Drie inkoopexperts beantwoorden hierin vragen als: ‘Welke omstandigheden bevorderen klimaatneutrale inkoop’? Inkoopadviseur Thea Smid-Verheul antwoordt: ‘Inkopers moeten fouten mogen maken. Klimaatneutraal inkopen is nieuw, dus fouten maken is onvermijdelijk. Maar als we het niet proberen, gaat het pas écht fout.’ Tafelgenoot Leentje Volker, hoogleraar op de Universiteit van Twente, voegt hieraan toe dat inkopers daarbij zelfvertrouwen nodig hebben. ‘Als je vanuit een visie kan beargumenteren waarom je bepaalde keuzes maakt, durf je eerder nieuwe dingen te proberen.’

‘Om klimaatneutraal in te kopen heb je zelfvertrouwen nodig. Want als je vanuit een visie kan beargumenteren waarom je bepaalde keuzes maakt, durf je nieuwe dingen te proberen’ – Leentje Volker, hoogleraar op de Universiteit van Twente.

Competenties inzetten

Ivo Bonajo, duurzaamheidsmanager bij de Rijksoverheid, roept inkopers op hun vakkennis en talent in te zetten: ‘Ben je een goede onderhandelaar? Onderhandel voor meer duurzaamheid. Weet je alles van de keten? Zorg dan dat je alle duurzaamheidsaspecten van de keten kent. Zet jouw competenties in om klimaatneutrale inkoop van de grond te krijgen.’ Ter afsluiting van het plenaire deel van de dag praat dagvoorzitter Froukje Jansen met SKAO-directeur Gijs Termeer. ‘Uit de sessies van vandaag zijn veel belangrijke elementen te halen. Wij willen die bundelen en naar inkopers brengen, zodat zij zich goed toegerust voelen om met klimaatneutraal inkopen aan de slag te gaan.’

Verantwoording delen

Nadat cabaretier Kasper van der Laan zijn eigenzinnige – en vooral erg grappige – perspectief op klimaatneutrale inkoop met de aanwezigen gedeeld heeft, is het tijd voor zeven verdiepende deelsessies. Sommige zijn bedoeld voor mensen die nog nieuw zijn met klimaatneutrale inkoop, andere voor gevorderden. Nadien is er volop ruimte voor deelnemers en sessieleiders om na te praten. Eén van de sessies heet bijvoorbeeld ‘Maatschappelijk verantwoord en klimaatneutraal inkopen verankeren in de organisatie’, gegeven door Sara Rademakers en Milan Bijl. Zij geven concrete tips over hoe je die verankering kan realiseren. Zo raden ze aan om budgethouders medeverantwoordelijk te maken voor MVI-resultaten. ‘Inkopers hoeven hier niet alleen verantwoording voor te dragen’, aldus Rademakers. Ook vertellen ze hoe belangrijk communicatie is. ‘Deel je ambities’, zegt Bijl. ‘Maak duidelijk wat klimaatneutraal inkopen doet in je bedrijfsvoering, definieer wat duurzaamheid voor jouw organisatie betekent en – belangrijk én leuk – vier je successen.’

‘Maak budgethouders medeverantwoordelijk voor de MVI-resultaten van je organisatie. Als inkoper hoef je hier niet alleen verantwoording voor te dragen.’ – Sara Rademakers, adviseur circulair inkopen

Onzekerheden beantwoorden

‘Milieukostenindicator (MKI) in de aanbesteding’ is een sessie voor de meer gevorderde klimaatneutrale inkoper. Sessieleider is Martijn Weening, duurzaamheidsadviseur bij de provincie Noord-Holland. Hij begint met het voorleggen van een aantal stellingen aan de deelnemers: ‘Wat is duurzamer: een benzine- of elektrisch aangedreven auto? En een plastic of een papieren tasje? Heeft duurzaam asfalt zin als het van ver moet komen?’ De uiteenlopende antwoorden bevestigen Weenings punt: duurzaamheid definiëren is complex. ‘Je moet keuzes maken, grenzen afbakenen en onzekerheden beantwoorden. Want in productieketens is veel onduidelijk of onzichtbaar. De MKI kan je helpen. Het is één getal dat elf verschillende milieueffecten representeert. Zo druk je de kosten uit die je zou moeten maken om negatieve milieu-invloeden te compenseren. Effecten zoals klimaatverandering, humane toxiciteit en CO2-uitstoot. Maar let op: het zegt bijvoorbeeld niets over zee- of landvervuiling, ontbossing of biodiversiteit. Dus als je die specifieke elementen belangrijk vindt, moet je daar extra gunningscriteria voor uitschrijven.’

‘Duurzaamheid definiëren is complex. Je moet keuzes maken, grenzen afbakenen en onzekerheden beantwoorden. De MKI helpt je, door alle milieukosten van een project in één getal uit te drukken.’ – Martijn Weening, duurzaamheidsadviseur provincie Noord-Holland.

Sessies terugkijken

Nadat de laatste sessies komt iedereen weer samen op het digitale plein van het event. Daar bedankt Froukje Jansen de deelnemers voor een inspiratievolle dag. Ze drukt de deelnemers op het hart met de beschikbare tools en kennis aan de slag te gaan. Want alleen door klimaatneutraal inkopen volledig te omarmen en structureel toe te passen, kunnen we belangrijke stappen maken onderweg naar de klimaatdoelen van Parijs.


Het event gemist of wilt u een sessie terugkijken? Dat kan! Kijk ze hier terug.