Rob van Dorland van het KNMI is er helder over in zijn bijdrage aan het recente Springtijforum van vorig jaar. Hij geeft aan dat we nu al ruim 1 graad boven het pre-industriële niveau zitten. Zelfs als de uitstoot nul zou zijn vanaf nu, zitten we vanwege de traagheid van de opwarming ook vast aan een 0.2 tot 0.6 graden verdere stijging. En als we de luchtvervuiling door zwavel wereldwijd verder aanpakken komt daar nog ongeveer 0.2 graden bij. Met andere woorden, als we de doelstelling van Parijs willen halen moeten we evenveel CO₂ uit de lucht halen als er door onze uitstoot nu in terecht komt. En dan nog moeten we geluk hebben.

Ambitieuze klimaatdoelstelling

De 1.5 graden doelstelling wordt door velen nog nauwelijks serieus genomen. Het wordt niet gezien als een harde ambitie, te maar daar de 2 graden doelstelling ook al buitengewoon ambitieus is. Toch is deze scherpere doelstelling er niet voor niets gekomen. Een van de belangrijkste redenen waarom de 1.5 graden doelstelling op de internationale politieke agenda is gekomen is het inzicht dat de temperatuur waarop Groenland en grote delen van Antarctica definitief gaan smelten, met 10 – 20 meter zeespiegelstijging als gevolg waarschijnlijk onder de 2 °C ligt. Daarmee wordt klimaatverandering ook een echte bedreiging voor alle delta’s in de wereld en de grote steden die in deze delta’s liggen.

 

Een belangrijke illustratie van is deze verwachting bijgevoegde grafiek uit het bulletin van de Wereld Meteorologische Organisatie van oktober vorig jaar

Deze grafiek laat zien dat de huidige CO₂-concentratie op hetzelfde niveau ligt als tijdens de pieken in de concentratie in de periode 3 – 5 miljoen jaar geleden. De zeespiegel lag in die periodes zo’n 10 – 20 meter boven het huidige niveau. De suggestie in de grafiek is helder: als we een dergelijke zeespiegelstijging willen voorkomen moeten we zelfs terug naar een 1 graden doelstelling en een bijbehorende CO₂-concentratie van pakweg 350 delen per miljoen. Ik begrijp dat een dergelijke doelstelling radicaal is, zo niet volstrekt utopisch, maar het is ook gewoon paleo-klimatologische wetenschap.

Negatieve emissies

Deze inzichten maken duidelijk dat we niet alleen aan de slag moeten met de zeer ambitieuze doelstellingen van dit kabinet, maar dat we ook aan de slag moeten met de ontwikkeling van negatieve emissies. Grootschalige herbebossing is daarbij een optie, evenals de opslag van extra koolstof in de bodem (o.a. via biochar en via efficiënte kooktoestellen, waardoor meer biomassa als compost in de bodem achterblijft). Interessant is ook de optie om CO₂ direct uit de lucht te halen. Als we het snel grootschalig willen doen, is op dit moment de belangrijkste optie de combinatie van biomassa verbranden (of vergassen) en de afvang en opslag van CO₂. Dat kan in de chemische industrie en in de centrales die nu kolen verstoken. Met andere woorden, wie het klimaatprobleem echt wil aanpakken, ontkomt niet aan de duurzame ontwikkeling van onsympathieke opties als biomassa en CO₂-opslag (opties die ook onmisbaar is als we in de toekomst chemische producten, cement en staal willen blijven produceren zonder CO₂-uitstoot).

 

Sible Schöne, directeur HIER Klimaatbureau