Van alle gecertificeerde organisaties is ruim twee derde een midden- en klein bedrijf (mkb). Variërend van bedrijven in de grond-, weg- en waterbouw en transportsector tot advies- en ingenieursbureaus. In dit artikel laten we zien welke interessante voordelen de CO₂-Prestatieladder kan opleveren voor mkb’ers en hoe u slim gebruikmaakt van de Ladder.
1. Wat heb ik als mkb-bedrijf aan de CO₂-Prestatieladder?
Structureel aan de slag met CO₂-reductie
De CO₂-Prestatieladder is een goed middel om de CO₂-uitstoot van uw organisatie inzichtelijk te maken en op gestructureerde wijze aan de slag te gaan met vermindering van CO₂-emissies. Dankzij de Ladder stelt u ambitieuze doelen en heeft u structureel inzicht in de voortgang. De jaarlijkse controle door een auditor vormt een belangrijke stok achter de deur. Met een certificaat kunt u bovendien aan de buitenwereld laten zien dat u actief bezig bent met CO₂-reductie.
Kostenbesparing door lager energieverbruik
CO₂-uitstoot is vaak nauw verbonden met energieverbruik. Wanneer u werkt aan CO₂-reductie betekent dat vaak ook dat u minder energie gaat gebruiken. Dit kan flinke kostenbesparingen opleveren. Daarnaast kan het optimaliseren van reizen en transport—zoals het combineren van ritten, kiezen van efficiëntere routes of gebruikmaken van alternatieve vervoersmiddelen—de brandstofkosten en uitstoot aanzienlijk verlagen.
Gunningvoordeel bij aanbesteding
Voor mkb-bedrijven die te maken hebben met overheidsopdrachten kan certificering op de CO2-Prestatieladder een voordeel opleveren. Aanbestedende diensten geven regelmatig gunningvoordeel aan organisaties die een Laddercertificaat hebben of willen behalen. Dit gebeurt in de vorm van een korting op de inschrijfprijs of extra punten. Hoe hoger het certificeringsniveau, hoe groter het potentiële voordeel. De exacte omvang en toepassing van dit voordeel hangen af van de sector en de eisen van de aanbesteder of opdrachtgever op basis van SKAO’s advies.
Vrijstellingen voor mkb’ers (3.1)
Als mkb-bedrijf met een beperkte uitstoot heeft u op niveau 4 en 5 van de CO₂-Prestatieladder (versie 3.1) een voordeel ten opzichte van grotere bedrijven met een hogere CO2-uitstoot. U krijgt namelijk voor sommige eisen een vrijstelling. Onder een bepaalde uitstoot hoeft u bijvoorbeeld niet deel te nemen aan projecten of samenwerkingen in de sector. Ook hoeft u niet twee, maar één ketenanalyse te maken.
Kleine organisatie minder complex
Voor versie 4.0 van de CO2-Prestatieladder ligt dit net anders, omdat er daarin maar twee bedrijfsgroottes worden gehanteerd: klein en groot. Kleine organisaties krijgen ook enkele vrijstellingen, maar belangrijker is dat kleine organisaties waarschijnlijk minder werk aan de eisen hebben doordat de organisatie minder complex is. Het opstellen van de organisatorische grenzen bijvoorbeeld neemt minder tijd in beslag voor een kleine dan voor een grote organisatie.
2. Hoe ga ik aan de slag met de CO₂-Prestatieladder?
Lees u in en registreer
U kunt het beste beginnen met het inlezen in de CO₂-Prestatieladder via onze website. De pagina Certificeren helpt u op weg of kijk eens bij onze meest gestelde vragen. Voor versie 3.1 van de CO2-Prestatieladder is verder een Praktische Gids beschikbaar. Hierin staat beschreven wat de CO₂-Prestatieladder inhoudt, welke stappen u moet zetten en hoe u normen en eisen uit het Handboek moet interpreteren. Vervolgens kunt u zich registreren om met de CO₂-Prestatieladder aan de slag te gaan. Voor versie 4.0 hoeft u geen Praktische Gids te raadplegen, want daarvoor is in de inlogomgeving extra informatie te vinden. Zo vindt u gedurende het certificeringsproces precies de informatie die u op dat moment nodig hebt.
Bepaal de grenzen van uw organisatie
Een van de belangrijkste stappen naar certificering is het bepalen wat wel en niet onder het certificaat valt, oftewel ‘de grenzen van uw organisatie’. Als klein bedrijf zal dit waarschijnlijk niet te complex zijn.
Inzicht in energiestromen
Gaat u eenmaal aan de slag met de CO₂-Prestatieladder, dan is het zaak om inzicht te krijgen in de energiestromen en de CO2-uitstoot van uw organisatie. Denk hierbij bijvoorbeeld aan het elektriciteitsverbruik op uw kantoor of werkplaats en het brandstofverbruik van het wagenpark. Deze stromen kunt u met behulp van co2emissiefactoren.nl (Nederland) of co2emissiefactoren.be (België) omrekenen naar CO₂-uitstoot. Hiermee krijgt u nauwkeurig inzicht in de CO₂-voetafdruk van uw bedrijf.
Doelstellingen en maatregelen
Aan de hand van deze data stelt u doelen voor uw CO₂-reductie. Wat wilt u over een x-aantal jaar aan besparing realiseren? En met welke maatregelen gaat u dat doen? De grootste winst behaalt u als u zich richt op processen en stromen met de grootste uitstoot. Hoewel u zelf bepaalt wat uw doelen en maatregelen zijn, moeten ze wel ambitieus genoeg zijn—een onafhankelijke auditor beoordeelt dit tijdens het certificeringsproces. Deze ambitiedocumenten uploadt u vervolgens in het inlogportaal op onze website.
3. Wie controleert mijn doelstellingen en of mijn bedrijf hieraan voldoet?
Audit door Certificerende Instelling
De controles worden uitgevoerd door een onafhankelijke auditor. U bepaalt zelf welke Certificerende Instelling (CI) de audit uitvoert. De CI moet wel geaccrediteerd zijn voor de CO₂-Prestatieladder. Het kan zijn dat u al samenwerkt met een van deze CI’s voor een andere certificering binnen uw bedrijf, zoals een ISO-standaard. Dan kan het handig zijn om hen ook in te zetten voor de CO₂-Prestatieladder.
Doelstellingen voldoende ambitieus
De auditor beoordeelt in eerste instantie of uw reductiedoelstellingen ambitieus genoeg zijn. Hierbij kijkt de auditor niet alleen naar de doelstellingen ten opzichte van uw huidige uitstoot, maar ook ten opzichte van vergelijkbare organisaties en branchegenoten. Dit geeft inzicht in of u voor- of achterloopt in uw sector. In dat laatste geval zullen uw doelstellingen ambitieuzer moeten zijn dan wanneer u al vooroploopt.
Certificering CO₂-Prestatieladder
Na het bezoek van de auditor ontvangt u – als u voldoet aan de eisen – een certificaat voor uw ambitieniveau. Dit certificaat is geldig voor drie jaar. In deze drie jaar controleert de auditor elk jaar of u voldoende voortgang boekt. Is dit niet het geval, dan moet u maatregelen nemen totdat u wel voldoet. Blijft voortgang dan alsnog uit, dan kan uw certificaat tijdelijk worden opgeschort of zelfs worden ingetrokken. Als alles goed gaat, begint dit proces na drie weer opnieuw. U kunt er natuurlijk tussentijds voor kiezen om hoger op de Ladder te klimmen.
4. Ik heb weinig tijd en middelen om dit allemaal te doen, hoe pak ik dit handig aan?
Laaghangend fruit
Het verzamelen van data, stellen van doelen en nemen van maatregelen kan zeker voor kleinere bedrijven een lastig en tijdrovend karwei zijn. Daarom is het slim eerst te kijken naar het laaghangend fruit. Het vervangen van materieel door zuinigere opties of het beperken van reisbewegingen kost vaak weinig tijd en geld en kan veel opleveren. Ook het overstappen op groene stroom uit eigen land kunt u vaak eenvoudig regelen.
Inspiratie opdoen
Bij het bedenken van maatregelen hoeft u niet altijd zelf het wiel uit te vinden. U kunt met behulp van onze Maatregellijst of het overzicht van deelnemers aan de CO₂-Prestatieladder inspiratie ophalen bij bedrijven uit uw branche of omgeving. Ook vindt u op onze website praktijkverhalen van andere bedrijven. Hier leest u bijvoorbeeld hoe drukkerij Huighaverlag werkt aan klimaatneutraal drukwerk en hoe bij Riwald Recycling metaal-recycling en CO2-besparing hand in hand gaan.
Hulp van een adviseur
Het kan helpen om externe hulp in te schakelen, zoals een duurzaamheidsadviseur. Houd er wel rekening mee dat dit kosten met zich meebrengt. Ook mag de adviseur slechts een beperkte rol invullen. Uw bedrijf moet het hele systeem van maatregelen zelf implementeren en beheren en bij de audit moet een medewerker van uw organisatie optreden als woordvoerder. Het inschakelen van een adviseur is niet noodzakelijk voor certificering. Wij bieden diverse hulpmiddelen, zoals onze Praktische Gids, FAQ en helpdesk, zodat u het certificeringsproces ook zelfstandig succesvol kunt doorlopen.
5. Mijn bedrijf heeft een zeer beperkte CO₂-uitstoot. Heeft de CO₂-Prestatieladder dan nog een meerwaarde?
Weinig uitstoot of al goed bezig
Het kan zijn dat uw bedrijf al een lage CO₂-voetafdruk heeft. Bijvoorbeeld omdat u een klein bedrijf bent, weinig materialen inkoopt of in de bedrijfsvoering al heel bewust bezig bent met duurzaamheid. In dat geval moet u de afweging maken of het inzetten van deCO₂-Prestatieladder de moeite waard is. Uw bedrijf laten certificeren kost immers ook geld.
CO₂-Prestatieladder soms toch nuttig
Toch kan het soms ook bij weinig emissie nuttig zijn om met de CO₂-Prestatieladder aan de slag te gaan. Bijvoorbeeld omdat u hiermee een helder overzicht krijgt van uw CO₂- uitstoot en actief met reductie aan de gang blijft. Daarnaast kunnen ook kleine verbeteringen leiden tot een certificering. Dat kan dan weer voordelen opleveren bij een aanbesteding. Ook kunt u verder kijken dan naar enkel de uitstoot binnen uw eigen organisatie en bedrijfsvoering. Het adviseren of verplichten van uw ketenpartners om te verduurzamen – de scope 3-emissies – is een aanvullende eis voor het behalen van certificering op niveau 4 of 5 (versie 3.1) of trede 2 of 3 (versie 4.0). Zo kunt u uw impact op het klimaat nog groter maken en meer kans maken op de gunning van projecten.